Bulonlar İçin Delik Boyutları ve Uygulaması

Bulonlar için açılacak delik boyutları ve uygulama kuralları,  ÇELİK YAPILARIN TASARIM, HESAP VE YAPIM ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK‘in 13.3.5 maddesinde belirtilmiştir. Bulonlar için açılacak deliklerin maksimum boyutlarının belirtildiği   Tablo 13.8 aşağıdadır.  Uygulama ile ilgili yönetmelikte belirtilen kuralları ise aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

• Kolon ankrajları için, montajdan sonra bütün deliği kapatacak büyüklükte pulların taban levhasına kaynaklanarak kapatılması şartıyla, tabloda belirtilen boyutlardan daha büyük delikler açılabilir.
• Standart dairesel deliklerin kullanıldığı sürtünme etkili bileşimlerde, 6 mm kalınlığında parmak şeklinde besleme levhaları, bulonların karakteristik dayanımını azaltmayacak şekilde kullanılabilir.
• Sürtünme etkili birleşimlerde büyük dairesel delikler kullanılabilir.
• Ezilme etkili birleşimlerde büyük dairesel delikler kullanılamaz. Bu birleşimlerde, en dışta sertleştirilmiş pulların kullanılması zorunludur.
• Sürtünme veya ezilme etkili birleşimlerde kısa oval delikler kullanılabilir. Sürtünme etkili birleşimlerde oval doğrultu yük doğrultusundan bağımsız olarak konumlandırılabilir. Ancak ezilme etkili birleşimlerde oval doğrultu yük doğrultusuna dik olarak yerleştirilmek zorundadır. En dışta bulunan parçadaki kısa oval deliklerin üzerinde sertleştirilmiş pulların kullanılması zorunludur.
• Oval veya büyük dairesel deliklerin bulunduğu dış parçalarda çapı 24 mm’yi aşan bulonların kullanılması durumunda, en az 8 mm kalınlığında sertleştirilmiş pul kullanılacaktır.
• Sürtünme veya ezilme etkili birleşimlerde, belirli bir birleşim yüzeyi için, birleşen parçaların birinde bulunması koşuluyla, uzun oval delikler kullanılabilir. Bu şekildeki sürtünme etkili birleşimlerde oval doğrultu yük doğrultusundan bağımsız olarak konumlandırılabilir. Ancak ezilme etkili birleşimlerde oval doğrultu yük doğrultusuna dik olarak yerleştirilmek zorundadır.
• Uzun oval deliklerin en dış parçada kullanıldığı yerlerde, montajdan sonra deliği tam olarak kapatacak büyüklükte en az 8 mm kalınlığında pullar kullanılacaktır.

Bulonların karakteristik gerilme ve dayanımları için buraya bakabilirsiniz.